Kadın Okul Yöneticilerinin Liderlik Rollerinin Öğretmen Görüşleri Bağlamında İncelenmesi
Özet Görüntüleme: 378 / PDF İndirme: 204
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7633859Anahtar Kelimeler:
Lider, Liderlik, Yönetici, Kadın, Kadın yönetici, Okul yöneticisiÖzet
Bu araştırmanın amacı; öğretmenlerin okullarındaki kadın yöneticilerin liderlik rollerine ilişkin algılarını cinsiyet, yaş, kıdem, öğrenim durumu ve görev yapılan okul türü değişkenine göre ortaya koymaktır. Araştırma tarama modeli niteliğinde tasarlanmış bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu devlet okullarında görev yapan ve amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenen 194 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, Bass tarafından geliştirilen 22 soruluk “Liderlik Davranış Ölçeği” kullanılmıştır. Öğretmenlerin okul yöneticilerinin liderlik rollerine ilişkin algıları ile cinsiyetleri arasındaki ilişki bağımsız grup t testi ile; öğrenim durumları, görev yaptıkları okul türü ve mesleki kıdemleri arasındaki ilişki Kruskal Wallis-H testi ile; yaşları arasındaki ilişki ANOVA testi ile incelenmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin okullarındaki kadın yöneticilerin liderlik rollerine ilişkin algıları ile cinsiyetleri, yaşları, öğrenim durumları ve okul türü arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı; öğretmenlerin okullarındaki kadın yöneticilerin liderlik rollerine ilişkin algıları ile kıdemleri arasında ise anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Ağaoğlu, E. (2008). Sınıf yönetimiyle ilgili genel olgular. Sınıf yönetimi. Z. Kaya (Ed.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Akkent, M. (2014). 1914-2014: Türkiye’de kadınların üniversitede 100. yılı. http://www.amargidergi.com/yeni/?p=1076
Akyüz, Y. (2007). Türk eğitim tarihi: M.Ö. 1000- MS 2007. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Arıkan, S. (2003). Kadın yöneticilerin liderlik davranışları ve bankacılık sektöründe bir uygulama. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 5(1), 1-19
Asat, M. & Deniz, L. (2022). Devlet okullarındaki kadın öğretmenlerin kadın okul yöneticisi kavramına ilişkin metaforik algıları. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, V(2), 468-502
Aydın, M. (2014). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
Bass, B. M. (1985). Leadership and performance beyond expectations. NY: Free Press.
Başaran, İ.E. (2000). Türkiye eğitim sistemi. Ankara: Gül Yayınevi.
Baştuğ, Ö. Y. ve Çelik, B. (2011). İlköğretimde öğretmen, müdür ve müfettişlerin kadın yöneticilere yönelik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 63-76.
Bayrak, C. (2011). Toplumsal bir sistem olarak okul. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Bayrak, E. (2019). Eğitim yöneticilerinin seçimi ve yetiştirilmesi sürecinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(1), 568-586.
Beutel, A. M. & Marini, M. M. (1995). Gender and values. American Sociological Review, 60 (3), 436-448.
Buğra, A. & Yakut-Cakar B. (2010). Structural change, the social policy environment and female employment in Turkey. Development and Change 41(3), 517–538.
Bulut, S. & Çelikten, M. (2021). Türk Eğitim Sisteminde kadın okul yöneticiliği. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(40), 886-894
Bursalıoğlu, Z. (2019). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2022). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Camcı, H. & Güvenç, M. L. (2022). Kadın okul yöneticilerinin liderlik davranışları. International Academic Social Resources Journal, 7(38), 655-660.
Çakınberk, A. K. (2011). İş’te kadın olmak. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Çelebi, N. (1990). Kadınlarımızın cinsiyet rolü tutumları. Konya: Sebat Ofset.
Çelik, V. (2017). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Çelikten, M . (2004). Okul müdürü koltuğundaki kadınlar: Kayseri ili örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 91-118.
Day, D. ve Stogdill, R. (1972). Leader behavior of male and female supervısors: A comparative study. Personnel Psychology, 25, 353-360.
Derbedek, H. (2008). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Özelliklerinin Öğretmenlerin Öz Yeterlikleri Üzerindeki Etkileri (Bursa İli Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Eraslan, L. (2004). “Liderlik Olgusunun Tarihsel Evrimi, Temel Kavramlar ve Yeni Liderlik Paradigmasının Analizi”. Milli Eğitim Dergisi, 162(3). http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/162/eraslan.htm
Ercan, K. (2016). Türkiye’de kamuda üst düzey kadın yöneticiler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale
Eroğlu, E. (2013). Motivasyon ve liderlik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Gökalp. İ. E. (2008). Türkiye’de kadın girişimciler ve kadın yöneticiler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Göksu, T. (2011). Liderlik. http://www.turgutgoksu.com/FileUpload/ks7441/File/9
Görgülü, D. (2013). Bilgi toplumuna geçiş sürecinde okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Gürsel, R.S. & Yıldız, K. (2020). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği yeterlilikleri ile medya ve teknoloji kullanımı ve tutumları arasındaki ilişki. International Social Sciences Studies Journal, 6(69), 3871-3884
Hasan, A. ve Othman, A. (2012). When it comes to leadership, does gender matter? Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, 2(3), 12-20.
Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. (2018). Kadının güçlenmesi strateji belgesi ve eylem planı (2018-2023). https://www.aile.gov.tr/ksgm/ulusal-eylem-planlari/kadinin-guclenmesi-strateji-belgesi-ve-eylem-plani-2018-2023/
Kandemir, M.(2018). Kadın Müdürlerin Dönüşümcü Liderlik Davranışının Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisinde Motivasyonun Aracı Rolü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Karaca, A. (2007). Kadın yöneticilerde kariyer engelleri: Cam tavan sendromu üzerine uygulamalı bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.
Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
Kaya, O. (2020). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin sosyal sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
Kılınç, H. & Cemaloğlu, N. (2018). Kadın okul yöneticilerinin liderlik davranışlarının ortaya çıkmasında etkili olduğunu düşündükleri faktörler hakkındaki görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(1), 104-121
Kılınç, K. (2009). Dershane ve ilköğretim öğretmenlerinin algılarına göre yöneticilerinin liderlik stilleri: İstanbul ili Anadolu yakası örneği. (yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Koçel, T. (2011). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Alfa Aktüel Yayınları.
Kültür, Y. Z. (2006). Ortaöğretim kurumlarındaki yöneticilerin liderlik stilleri ve kişilik özelliklerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
MEB. (2022).Millî eğitim istatistikleri: Örgün eğitim 2021/'22. Ankara: MEB Yayınları
Mudd, E. H. (2002) Women’s conflicting values. Journal of Marriage and Family Living, 8 (3), 50-65
Negiz, N. & Yemen, A. (2011). Kamu örgütlerinde kadın yöneticiler: Yönetici ve çalışan açısından yönetimde kadın sorunsalı. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (24), 195-214.
Özdemir, S. (2012). Türk eğitim sistemi ve yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Özler, N. D. (2013). Liderlik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
Polat, M., Polat, Z., Çoban, İ. & Kılıç, R. (2022). Temel eğitimde kadın yöneticilerin okul yöneticiliğine bakışı. International Academic Social Resources Journal, 7(44), 1693-1697
Sabuncuoğlu, Z. & Tüz, M. (2008). Örgütsel psikoloji. Bursa: Alfa Yayınları.
Sandberg, Ş. (2013). Sınırlarını zorla: Kadınlar, iş ve liderlik isteği. (Z. K. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Doğan Egmont.
Sezen, B. (2008). Örgütlerde kadın çalışanların karşılaştıkları cam tavan engeli: orta ve büyük ölçekli otel işletmelerinde bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Tahaoğlu, F. & Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 58(58), 274-298
Tanrısevdi, F. (2015). Eğitim örgütlerinde kadın yöneticilerin karşılaştıkları cam tavan sendromu. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın
Taş, H. & Kıroğlu, K. (2019). İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin işledikleri disiplin suçları ile aldıkları disiplin cezalarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 18(1), 78-96. doi: 10.17051/ilkonline.2019.527162
Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
Teyfur, M., Beytekin, O. F. & Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile okullardaki örgütsel güven düzeyinin incelenmesi (İzmir il Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 84-106.
Tolan, B. (1991). Aile, cinsiyet ve cinsel roller. Aile Ansiklopedisi, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu: Ankara
Turan, S. & Ebiçlioğlu, N. (2002). Okul müdürlerinin liderlik özelliklerinin cinsiyet açısından değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (31), 444-458
Uçan, M. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin kadın yöneticilere yönelik tutumları ile kadın yöneticilerde algıladıkları liderlik stilleri arasındaki ilişki: İstanbul ili Kadıköy ilçesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yedi Tepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Usluer, L. (2000). Kadın öğretmenlerin yönetici konumlara yükseltilmeme nedenleri konusundaki öğretmen ve yönetici görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Üstün, A. & Bahçıvan, H. Z. (2021). Kadın okul yöneticilerinin liderlik becerilerine ve yönetim süreçlerinde karşılaştıkları cinsiyetçi yaklaşımlara ilişkin tutumları. Social Sciences Research Journal, 10(3), 657-677.
Vatandaş, D. (2011). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Konferansları Dergisi, 0 (35), 29-56.
Yeşilyurt, E. (2007). Akademik ve yönetimsel liderlik. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 5(3), 76-80.
Yıldırım, A. & Çelikten, Y. (2019). Evaluation of transformational and transactional leadership behaviors of woman school administrators according to teachers’ opinions. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20(4), 404-424.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.